 προλακτίνη
 prolactin
Ερμηνεία:
Η προλακτίνη είναι μια ορμόνη που που προάγει την παραγωγή γάλακτος (γαλουχία) στα θηλαστικά ως απόκριση στο θηλασμό των μικρών μετά τη γέννηση. Επιδεικνύει περισσότερες από 300 λειτουργίες στο ανθρώπινο σώμα, που επηρεάζουν τη λειτουργία του αναπαραγωγικού, μεταβολικού, ανοσοποιητικού συστήματος (ανοσορρύθμιση) και τις συμπεριφορικές λειτουργίες.
Στους ανθρώπους, η προλακτίνη παράγεται τόσο στον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης, όσο και σε μια σειρά από θέσεις σε άλλα σημεία του σώματος. Τα γαλακτοτροφικά κύτταρα στην υπόφυση παράγουν προλακτίνη, όπου αποθηκεύεται και στη συνέχεια απελευθερώνεται στην κυκλοφορία του αίματος. Η ανθρώπινη προλακτίνη παράγεται επίσης στη μήτρα, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού, τον εγκέφαλο, τους μαστούς, τον προστάτη, το δέρμα και τον λιπώδη ιστό.
Ένας από τους κύριους ρυθμιστές της παραγωγής προλακτίνης από την υπόφυση είναι η ορμόνη που ονομάζεται ντοπαμίνη, η οποία παράγεται στον τον υποθάλαμο , το τμήμα του εγκεφάλου ακριβώς πάνω από την υπόφυση. Η ντοπαμίνη περιορίζει την παραγωγή προλακτίνης, επομένως όσο περισσότερη ντοπαμίνη υπάρχει, τόσο λιγότερη προλακτίνη απελευθερώνεται. Η ίδια η προλακτίνη ενισχύει την έκκριση ντοπαμίνης, επομένως αυτό δημιουργεί μιαν αρνητική παλίνδρομη αλληλορρύθμιση.
Τα οιστρογόνα είναι ένας άλλος βασικός ρυθμιστής της προλακτίνης και έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την παραγωγή και έκκριση προλακτίνης από την υπόφυση. Μελέτες έχουν δείξει μικρές αυξήσεις της προλακτίνης στην κυκλοφορία του αίματος των γυναικών κατά τα στάδια του αναπαραγωγικού τους κύκλου όπου τα επίπεδα των οιστρογόνων είναι στο υψηλότερο επίπεδο. Αυτό συμβαίνει επίσης κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη, κάτι που είναι λογικό, καθώς απαιτείται υψηλότερο επίπεδο κυκλοφορούσας προλακτίνης για να ξεκινήσει η γαλουχία.
Εκτός από την ντοπαμίνη και τα οιστρογόνα, μια ολόκληρη σειρά άλλων ορμονών μπορεί να αυξήσει και να μειώσει την ποσότητα της προλακτίνης που απελευθερώνεται στο σώμα, με μερικά παραδείγματα να είναι η ορμόνη απελευθέρωσης θυρεοτροπίνης, η ωκυτοκίνη και η αντιδιουρητική ορμόνη.
Οι αυξημένες συγκεντρώσεις της προλακτίνης στο αίμα ονομάζεται υπερπρολακτιναιμία. Οι πιο συνηθισμένες αιτίες υπερπρολακτιναιμίας είναι η εγκυμοσύνη, τα φάρμακα που μειώνουν τη δράση της ντοπαμίνης στο σώμα, η υπολειτουργία του θυρεοειδούς και οι καλοήθεις όγκοι της υπόφυσης (γνωστοί ως προλακτινώματα). Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν την ανεπιθύμητη παραγωγή γάλακτος, διαταραχές στον εμμηνορροϊκό κύκλο και συμπτώματα λόγω ανεπάρκειας οιστρογόνων (στις γυναίκες) ή ανεπάρκειας τεστοστερόνης (στους άνδρες). Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών με προλακτίνωμα μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς χρησιμοποιώντας φάρμακα που μιμούνται τη δράση της ντοπαμίνης. Η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη είναι η καβεργολίνη (dostinex).
Yποπρολακτιναιμία είναι μια κατάσταση μειωμένων συγκεντρώσεων προλακτίνης στο αίμα. Αυτή η κατάσταση είναι πολύ σπάνια και μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα με υποφυσιακή υπολειτουργία.
Η μείωση της ποσότητας προλακτίνης που εκκρίνεται μπορεί να οδηγήσει σε ανεπαρκή παραγωγή γάλακτος μετά τον τοκετό. Τα περισσότερα άτομα με χαμηλά επίπεδα προλακτίνης δεν έχουν συγκεκριμένα ιατρικά προβλήματα, αν και τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί να έχουν μειωμένες ανοσολογικές αποκρίσεις σε ορισμένες λοιμώξεις.
Ο ψευδάργυρος (Zn2+) σχετίζεται στενά με τον θυρεοειδή και τις στεροειδείς ορμόνες, την ινσουλίνη, την παραθορμόνη και τις ορμόνες της υπόφυσης, ιδιαίτερα την προλακτίνη (PRL). Ο ψευδάργυρος μπορεί να αναστείλει την έκκριση PRL μέσα σε ένα εύρος φυσιολογικά και φαρμακολογικά σχετικών συγκεντρώσεων.
Τα φυσιολογικά όρια για την προλακτίνη στο αίμα σας είναι:
- Άνδρες: 2 έως 18 nanograms per milliliter (ng/mL)
- Μη έγκυες γυναίκες: 2 έως 29 ng/mL
- Έγκυες γυναίκες: 10 έως 209 ng/mL
Ετυμολογία:
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση:
Prolactin: structure, function, and regulation of secretion. Freeman ME, Kanyicska B, Lerant A, Nagy G.Physiol Rev. 2000 Oct;80(4):1523-631.
Prolactin function and putative expression in the brain. Cabrera-Reyes EA, Limón-Morales O, Rivero-Segura NA, Camacho-Arroyo I, Cerbón M.Endocrine. 2017 Aug;57(2):199-213
Prolactin is an important regulator of intestinal calcium transport.Charoenphandhu N, Krishnamra N.Can J Physiol Pharmacol. 2007 Jun;85(6):569-81.
Effect of prolactin on penile erection: a cross-sectional study.Xu ZH, Pan D, Liu TY, Yuan MZ, Zhang JY, Jiang S, Wang XS, Guan Y, Zhao ST.Asian J Androl. 2019 Nov-Dec;21(6):587-591.
Endocrine interaction between zinc and prolactin. An interpretative review. Brandão-Neto J, Madureira G, Mendonça BB, Bloise W, Castro AV.Biol Trace Elem Res. 1995 Aug-Sep;49(2-3):139-49.
Συνώνυμα:
Δείτε σχετικές φωτογραφίες της Google »
© Δρ. Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Άλλες λέξεις στην κατηγορία Ενδοκρινολογία:
|
